بسیاری از روانشناسان تربیتی معتقدند که تاکید والدین بر کسب نمره بالا و عالی از سوی دانش آموزان، خودباوری و اعتماد به نفس را در آنها تضعیف می کند.آن ها معتقدند نباید در زمان امتحانات ذهن دانش آموزان را با مسائلی همچون کسب نمره عالی، رقابت شدید با همکلاسان و یا همسن و سالان در فامیل، توهین و تحقیر در ارتباط با فشار به خواندن درس و… درگیر کرد زیرا این رفتارها تأثیر عکس در روند پیشرفت تحصیلی آنها خواهد داشت.
به گفته آنها ترس از گرفتن نمرات بد در امتحانات، بهویژه امتحانهای نهایی یکی از پیامدها ضعف خودباوری و اعتماد به نفس در دانش آموزان است که موجب بی علاقگی آنها به ادامه تحصیل را فراهم میکنند. در مجموع میتوان گفت که ترس از شکست، انرژی دانشآموزان را تضعیف میکند و آنها را به عقب میبرد و زمانی که دانشآموزان به انتظارات و اهداف تحصیلی خود نرسیده باشند و احساس کنند که از دوستان خود عقب ماندهاند و احساس یأس میکنند. آنها، افسردگی، کم حوصلگی و انزوا را از جمله حالات دانش آموزانی دانستند که تحت فشارهای بسیار از سوی خانواده برای کسب نمرههای عالی قرار دارند و این حالات در دانش آموزان متوسطه دوم بسیار بیشتر و محسوستر است.
به تاکید روانشناسان باید با شیوههای مختلف از جمله ایجاد فرآیندهای مثبت مغزی و ذهنی، ارتقای سطح علاقه و انگیزه یادگیری و کمک به یافتن راه حل های مطلوب برای درک سریع و آسان مطالب به تقویت خودباوری و اعتماد به نفس و در نتیحه افزایش موفقیت تحصیلی در دانش آموزان از سوی خانوادهها اقدام کرد.
تاکید بر نمره بالا، عامل نابودی انگیزه و هوش تحصیلی دانش آموزان است
یک روانشناس تربیتی در این زمینه گفت: تاکید بر کسب نمره بالا و عالی در امتحانات و رقابتهای مدرسهای از سوی والدین و به ندرت مربیان عامل مهم و مؤثری در نابودی انگیزه کسب علم و هوش تحصیلی دانش آموزان است. خانوادهها باید با ایجاد محیطی امن و آرام و به ویژه شاد، شرایطی را برای دانش آموزان فراهم کنند که به راحتی بتوانند به فراگیری علم و ادامه تحصیل بپردازد.تهدید و تحقیر دانش آموزان و تحت فشار قراردادن آنها علاوه بر اینکه تأثیری در روند مطلوب درس خواندن و کسب نمره عالی در آنها ندارد باعث انزوا، گوشه گیری میشود. در صورتی که دانش آموز با روحیهای شاد و با نشاط به فراگیری مطالب درسی خود بپردازد و از این یادگیری خود لذت ببرد میتواند به سوی خلاقیت و نوآوری و به نوعی مسیر شکوفایی استعداد و ظرفیت خود هدایت میشود. لازم است به والدین تاکید کرد با توجه به اینکه بیشتر دانش آموزان در سن بلوغ بسیار حساس و زود رنج هستند باید در رفتار و برخوردهای خود در مسائل اجتماعی و تحصیلی بسیار مراقب باشند زیرا کوچکترین رفتار نسنجیدهای از آنها میتواند مسیر زندگی فرزندانشان را به تباهی بکشاند.
احساس خودارزشمندی بایدجایگزین فشار درسی برای کسب نمره خوب شود
روانشناس تربیتی دیگری در این ارتباط گفت: والدین باید به جای تحت فشار قراردادن دانش آموزان برای خواندن مطالب درسی به ویژه در زمان امتحانات باید به رفتارهایی بپردازند که موجب احساس خودارزشمندی در آنها شود. اگر دانش آموز اعتقاد پیدا کند که تغییر و تحول نشانه پیشرفت و تکامل است، تلاش میکند تا خود را از حالت ایستایی و کندی خارج و با آموختن بهتر مطالب پلههای ترقی را طی کند. وی، احساس خود ارزشمندی را پایه و اساس اعتماد به نفس دانست و گفت: اگر نتوان چنین فکری را در ذهن دانش آموز به وجود آورد، نمیتوان از او انتظار داشت که برای تغییر و یادگیری و بهبود وضع خود کوشش پیگیر داشته باشند. این روانشناس همچنین با تاکید بر اینکه سیر به سوی هر هدف ارزشمندی دارای پستی و بلندی و موانع و ناامیدیهایی است، گفت: باید با آموختن پشتکار به فرزندان خود یاد بدهیم که باید بر هدف تمرکز داشته باشند و نباید به موانع توجه کنند. وی، هدف شدن نمره و نمره گرایی را یکی از آفتهای نظام آموزشی و خانوادهها برای پایههای متوسطه اول و دوم ذکر کرد و گفت: در برخی مدارس توسط اولیای دانش آموزان به حدی بر نمره ۲۰ تاکید میشود که تمام نکات مثبت فعالیتهای دانش آموز و پیشرفتهای وی نادیده گرفته میشود.
این شیوه رفتار با هوش و تحصیل، دانش آموزان را به افرادی بی اعتماد به نفس، خسته و رنجور، نا امید و شکست خورده تبدیل میکند.
وی به مربیان مدارس و والدین دانش آموزان توصیه و تاکید کرد که کلاس، مدرسه و نظام آموزشی فقط و فقط برای نمره گذاری تاسیس نشده و حتی یک فعالیت دانش آموز برای پیشرفت، آنقدر مهم است که باید با دست گذاشتن روی آن نقطه قوت، مایه پیشرفتهای بعدی دانش آموز شوند. شماری از کارشناسان به اهمیت حرکت به سمت مهارت محوری و متوقف کردن آموزش های حافظه محور تاکید و تربیت نسلی کارآمد را در گرو پرورش خلاقیت ها و استعدادهای ذاتی آنها عنوان کردند.
آنان معتقدند: روش و محتوای کنونی آموزش با شیوه حافظه محوری در مقاطع مختلف تحصیلی، ضمن فاصله داشتن از استانداردهای آموزشی و علمی روز، به مهارت افزایی در دانش آموزان توجهی ندارد.
این کارشناسان مهمترین راهکار برای تغییر از حافظه محوری به سمت مهارت محوری را گفتمان سازی، قانون زدایی، بها دادن به عنصر تفکر و ایجاد زیرساخت های فرهنگی و نهادینه کردن در بین مردم جامعه برشمردند.